Kamulaştırmasız El Atma Nedir?
Kamulaştırmasız el atma, devletin veya kamu tüzel kişiliklerinin herhangi bir kamulaştırma işlemi yapmadan özel mülkiyete ait taşınmazlara fiili olarak el koyması durumudur. Hukuka aykırı bir işlem olan kamulaştırmasız el atma, taşınmaz sahibine tazminat hakkı doğurur. Bu yazımızda, kamulaştırmasız el atma kavramını, hukuki süreçleri, itiraz yollarını ve tazminat taleplerini ele alacağız.
1. Kamulaştırmasız El Atma Nedir?
Kamulaştırmasız el atma, devletin veya belediyelerin kamulaştırma işlemi yapmadan özel mülkiyete konu bir taşınmazı kamu hizmetleri veya altyapı projeleri için kullanmaya başlamasıdır.
Bu tür müdahaleler genellikle şu durumlarda meydana gelir:
- Yol, park, kamu binası gibi projelerde özel mülkün kullanılması
- Devletin hukuka aykırı olarak taşınmazın mülkiyetini alması
- Kamulaştırma sürecinin tamamlanmadan fiili kullanımın başlaması
Bu gibi durumlarda taşınmaz sahipleri tazminat davası açma hakkına sahiptir.
2. Kamulaştırmasız El Atma Süreci Nasıl İşler?
Kamulaştırmasız el atma sürecinde devlet veya kamu kurumu, taşınmazı herhangi bir hukuki prosedüre uymadan kullanmaya başlar. Bu süreç şu şekilde ilerler:
- Fiili Müdahale: Kamu idaresi, taşınmazı kullanmaya başlar.
- Mülk Sahibinin Durumu Tespit Etmesi: Taşınmaz sahibi, taşınmazına izinsiz olarak el konulduğunu fark eder.
- İdareye Başvuru: Taşınmaz sahibi, ilgili kamu kurumuna başvurarak müdahalenin hukuka uygun hale getirilmesini ve tazminat ödenmesini talep eder.
- Dava Açma Süreci: Eğer idare talebe olumlu yanıt vermezse, taşınmaz sahibi tazminat davası açabilir.
3. Kamulaştırmasız El Atma Davası ve Hukuki Süreç
Taşınmazına haksız şekilde el konulan mülk sahipleri, tazminat davası açarak zararlarının giderilmesini talep edebilirler. Kamulaştırmasız el atma davaları Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmaktadır.
Dava Süreci:
- Tapu Kaydının İncelenmesi: Mahkeme, taşınmazın kime ait olduğunu tespit eder.
- Bilirkişi İncelemesi: Taşınmazın değeri belirlenerek tazminat miktarı hesaplanır.
- Karar ve Tazminat Ödemesi: Mahkeme, taşınmaz sahibine uygun bir tazminat ödenmesine veya taşınmazın kamu idaresine devredilmesine karar verir.
Kamulaştırmasız el atma davasında zaman aşımı süresi yoktur. Ancak, davaların en kısa sürede açılması hak kaybını önleyecektir.
4. Kamulaştırmasız El Atma Davasında Tazminat Talepleri
Kamulaştırmasız el atma davalarında taşınmaz sahibinin talep edebileceği haklar şunlardır:
- Taşınmazın Bedelinin Ödenmesi: Mahkeme, taşınmazın güncel piyasa değerinin ödenmesine karar verebilir.
- Taşınmazın Geri Alınması: Bazı durumlarda mülk sahibinin taşınmazı geri almasına karar verilebilir.
- Ecrimisil (Haksız İşgal Tazminatı): Devlet taşınmazı haksız şekilde kullandığı için mülk sahibine kira bedeli niteliğinde tazminat ödemesi yapabilir.
- Faiz Talebi: Mahkeme, taşınmazın bedelinin geç ödenmesi halinde faiz ödenmesine de karar verebilir.
5. Kamulaştırmasız El Atmaya Karşı İtiraz Yolları
Mülk sahipleri, haksız müdahaleye karşı hukuki yolları kullanarak itiraz edebilir. İtiraz yolları şunlardır:
- İdareye Başvuru: Öncelikle ilgili kamu kurumuna yazılı dilekçe ile başvurulabilir.
- İdari Dava Açma: Kamulaştırma işlemi yapılmadan el koyma işlemi için iptal davası açılabilir.
- Tazminat Davası Açma: İdarenin taşınmazı kullanmaya devam etmesi halinde tazminat davası açılabilir.
- Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru: Hukuki yollar tükenirse, mülk sahibinin Anayasa Mahkemesi’ne başvurma hakkı bulunmaktadır.
6. Kamulaştırmasız El Atma ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
1. Kamulaştırmasız el atma davası açma süresi var mı? Hayır, zamanaşımı süresi yoktur. Ancak, dava mümkün olan en kısa sürede açılmalıdır.
2. Devlet taşınmazı kullanmaya devam ederse ne olur? Mülk sahibine tazminat ödenmesi zorunludur veya mahkeme taşınmazın iadesine karar verebilir.
3. Kamulaştırmasız el atmada tapu iptali yapılabilir mi? Evet, mahkeme sürecine göre taşınmazın tapusu kamu idaresine devredilebilir veya sahibine iade edilebilir.
4. Ecrimisil davası ile kamulaştırmasız el atma davası farklı mıdır? Evet, ecrimisil davası taşınmazın işgal edilmesi nedeniyle mülk sahibinin kira bedeli talep etmesini içerirken, kamulaştırmasız el atma davası taşınmazın mülkiyetine ilişkin bir taleptir.
Sonuç
Kamulaştırmasız el atma, taşınmaz sahipleri açısından büyük mağduriyetler yaratabilecek bir durumdur. Ancak, mülk sahiplerinin hukuki yolları kullanarak haklarını aramaları mümkündür. İdareye yapılan başvurular ve açılan davalar sayesinde taşınmaz bedeli tahsil edilebilir veya taşınmazın geri alınması sağlanabilir.
Share this content:
